Pan is de god van het woud en patroon van de herders en hun kudden. Verder is hij de god van het vee en het dierlijk instinct. Hij heeft het onderlijf en de hoorns van een geit, maar een menselijk bovenlijf. Verder heeft hij een lang smal gezicht, een grote neus en twinkelende oogjes.

Over het ontstaan van de panfluit zegt de Griekse mythologie dat de God Pan de panfluit heeft gemaakt. De Griekse bos- en herdersgod zwierf over de bergen, de nimfen achtervolgend of vermakend. Toen hij een keer plotseling verscheen veroorzaakte hij ‘panische’ schrik. De mooie nimf Syrinx, waar Pan verliefd op was, schrok zo zeer dat ze zich tijdens het vluchten in de golven van de rivier Ladon (peleponnes) stortte, nadat zij deze om hulp had gevraagd. Op de plaats waar ze onderging, schoot een rietstengel de lucht in. Pan brak deze af en brak het in kleinere stukken. Deze maakte hij aan elkaar en blies hierop, om zijn bedroefdheid te vergeten. Dit instrument is sindsdien bekend als Syrinx (herdersfluit = Panfluit).

In de bossen zorgde Pan voor veel mysterieuze geluiden die herders en hun kuddes vervulden met angst. Hetzelfde gold voor mensen op afgelegen plekken. Dit is de verklaring van het woord pan-iek. Een panische schrik is een plotselinge, algemene, maar ongegronde schrik. Om die reden kon men hem maar beter te vriend houden. Ook het voorvoegsel pan- (alles) is van Pan afgeleid, omdat hij werd gezien als de personificatie van de natuur. Sinds de Middeleeuwen werd zijn uiterlijk overgenomen om de duivel af te beelden.